Instytut jest jedyną w Polsce międzyresortową jednostką badawczą o znaczeniu międzynarodowym, zajmującą się:

• kompleksowymi badaniami nad pozyskiwaniem i przerobem naturalnych surowców włókienniczych (len, konopie, jedwab, wełna i inne);
• pracami badawczymi w zakresie hodowli i agrotechniki roślin włóknistych, inżynierii genetycznej, biotechnologii, technologii przędzalniczej;
• konstrukcją maszyn do zbioru i przerobu surowca włóknistego;
• pracami z dziedziny ochrony środowiska:
  • zagospodarowanie terenów skażonych przez przemysł pod uprawę roślin niekonsumpcyjnych,
  • oczyszczanie ścieków i ochrona powietrza,
  • wykorzystanie produktów ubocznych powstałych podczas przetwórstwa surowców włókienniczych.
• działalnością wydawniczą o światowym zasięgu, która została omówiona w części ofertowej.

Zakłady Doświadczalne IWN na terenie całego kraju, obok prac badawczych, produkują (jako jedyne) nasiona lnu i konopi w stopniu superelity i elity. Zakłady te są również miejscem testowania nowoczesnych technologii i maszyn.

Instytut działa dla potrzeb przemysłu, rolnictwa, ochrony środowiska, budownictwa, transportu oraz na rzecz innych dziedzin życia gospodarczego.