Rada Ministrów otwiera drogę konsorcjum DARIAH-PL do struktur europejskich

Rada Ministrów otwiera drogę konsorcjum DARIAH-PL do struktur europejskich
W ostatnim dniu czerwca br. podczas posiedzenia Rady Ministrów wyrażono zgodę na przyłączenie konsorcjum DARIAH-PL do europejskiej infrastruktury DARIAH-ERIC (Digital Research Infrastructure for the Arts and Humanities), w ramach której prowadzone są międzynarodowe badania związane z humanistyką cyfrową. DARIAH-PL, złożone obecnie z 18 instytucji, to największe w historii polskiej humanistyki konsorcjum naukowe. Jego celem jest rozwój i współpraca instytucji i badaczy zajmujących się projektami wykorzystującymi infrastrukturę cyfrową w realizacji projektów z zakresu humanistyki i nauki o sztuce w naszym kraju.

Decyzja Rady Ministrów jest zwieńczeniem prac aplikacyjnych prowadzonych od kilku miesięcy przez Radę i członków konsorcjum oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W toku przygotowań analizowano realizowane projekty i zasoby infrastrukturalne konsorcjantów oraz ich możliwy wkład narzędziowy i intelektualny w działania DARIAH-ERIC. Polską kandydaturę poddano także ocenie Rady Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, która wydała opinię pozytywną i zarekomendowała przyłączenie polskiego konsorcjum do sieci ERIC (European Research Infrastructure Consortium). Kolejnym etapem formalnego procesu przystąpienia Polski do struktur europejskich jest wyrażenie zgody przez Generalne Zgromadzenie DARIAH-ERIC. Decyzji tej należy spodziewać się w ciągu kilku najbliższych miesięcy.

„To bardzo dobra decyzja Rady Ministrów. Cieszymy się, że drzwi do struktur europejskich są już dla polskich instytucji naukowych zajmujących się humanistyką i naukami o sztuce szeroko otwarte. Nasza współpraca to przedsięwzięcie bez precedensu – już po kilku miesiącach współdziałania konsorcjantów widać, jak duże mamy możliwości i jak wiele możemy osiągnąć w skali europejskiej. Wiemy też, że nasi partnerzy w Europie czekają na nas z niecierpliwością i mają wobec nas duże oczekiwania, dlatego nieustannie wypracowujemy i rozwijamy nowe metody i narzędzia badawcze, ważne dla rozwoju nauki. Co również istotne – nasza inicjatywa wyraźnie przeczy fałszywym opiniom o rzekomym kryzysie polskiej humanistyki” – powiedział prof. dr hab. Aleksander Bursche, przewodniczący Rady Konsorcjum DARIAH-PL.

Równolegle do formalnych prac związanych z przystąpieniem DARIAH-PL do DARIAH-ERIC toczą się merytoryczne prace konsorcjum, którego celem jest rozwijanie już istniejącej i wytwarzanie nowej infrastruktury badawczej w zakresie humanistyki, wykorzystywanej m.in. w realizacji projektów międzynarodowych. W dniach 22-23 maja br. konsorcjanci odbyli warsztaty, podczas których opracowano wstępne koncepcje pól współpracy w trzech grupach: 1. technologie i narzędzia; 2. obraz, przedmiot i dźwięk; 3. słowo i tekst. Uczestnicy każdej z grup wymienili się wiedzą oraz dotychczasowym doświadczeniem w prowadzeniu badań w zakresie humanistyki cyfrowej i rozwijaniu infrastruktury badawczej. Prowadzili również dyskusje nad optymalną organizacją grup roboczych, które staną się trzonem funkcjonowania konsorcjum. Na jesień zaplanowano kolejną, doroczną konferencję DARIAH-PL, spotkanie pod tytułem „Konferencja DARIAH-PL 2015. Humanistyka Cyfrowa: badanie tekstu, obrazu i dźwięku” odbędzie się w dniach 26-27 listopada w Lublinie, a jej głównym organizatorem będzie Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej wraz z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Humanistyka cyfrowa polega na wykorzystaniu cyfrowych technologii i narzędzi w badaniach i edukacji w zakresie nauk humanistycznych i o sztuce. Chodzi tu zarówno o podnoszenie tradycyjnych problemów danej dyscypliny przy wykorzystaniu cyfrowych narzędzi, jak i o stawianie nowych pytań badawczych, które umożliwia nowoczesna technika.

Konsorcjum powołane w celu zorganizowania współpracy w tym nowym, ważnym obszarze powstało w sierpniu 2014 roku, natomiast w pierwszej połowie 2015 r. zostało poszerzone o pięć nowych instytucji. Obecnie w skład konsorcjum wchodzą: Uniwersytet Warszawski (koordynator konsorcjum), Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Biblioteka Narodowa, Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk – Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk im. Tadeusza Manteuffla, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Instytut Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk, Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Wrocławski. Naczelnym organem konsorcjum jest Rada złożona z przedstawicieli wszystkich konsorcjantów, która działa na podstawie umowy i regulaminu.

DARIAH-ERIC składa się obecnie z piętnastu członków-założycieli (Austria, Belgia, Chorwacja, Cypr, Dania, Francja, Grecja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Malta, Niemcy, Serbia, Słowenia, Włochy). W skład konsorcjów poszczególnych krajów weszły najbardziej liczące się instytucje europejskie rozwijające infrastrukturę badawczą dla nauk humanistycznych i o sztuce. Polskie konsorcjum jest – obok niemieckiego – największym krajowym porozumieniem europejskiej sieci.

Więcej informacji o konsorcjum DARIAH-PL można znaleźć na tymczasowej stronie www.dhlab.uw.edu.pl. Nowa strona zostanie uruchomiona wkrótce po decyzji o przyłączeniu konsorcjum do struktury DARIAH-ERIC.